Od 30 listopada do 1 grudnia 2023, w Zamku na Wodzie w Wojnowicach, już po raz piąty spotkaliśmy się w ramach Niemiecko-Polskiego Okrągłego Stołu na temat Europy Wschodniej. W tym roku tematem przewodnim dyskusji była przyszłość polityk wschodnich obu państw wobec wojny w Ukrainie i agresywnej polityki Rosji w regionie, a także przyszłość bilateralnych relacji polsko-niemieckich po zmianie rządu w Warszawie. W tym roku gościliśmy uczestników z Niemiec, Ukrainy, Białorusi, Stanów Zjednoczonych i innych krajów reprezentujących środowiska eksperckie, naukowe, dziennikarskie i dyplomatyczne.
Znaczenie tegorocznego stołu zwiększyła zmiana władzy w Polsce, co według uczestników daje szansę na nowe otwarcie we wspólnych relacjach, które znalazły się w poważnym kryzysie po 2015 roku. Pierwszego dnia stołu, dyskutowaliśmy, jak pomóc Ukrainie w wygraniu wojny i jaką rolę mogą wspólnie odegrać Polska i Niemcy. Paneliści podkreślali, że owo zaangażowanie nie może się ograniczać do nadal niewystarczającej pomocy wojskowej, lecz co najważniejsze powinny obejmować jednoznaczne i niezachwiane wsparcie polityczne, ekonomiczne i humanitarne także po zakończeniu walk. Następnym tematem dyskusji były obecny stan polsko-niemieckich relacji i ich przyszłość. Uczestnicy uznali, że nasze relacje, ze względu na potencjał i ambicje obu państw są kluczowe dla Europy, a szczególnie jej wschodniej części. Ich zdecydowana poprawa leży w interesie obu stron i całego regionu.
Drugi dzień rozpoczęliśmy od panelu dotyczącego architektury bezpieczeństwa Europy po wojnie i trwałego pokoju. Tematem przewodnim było realne odstraszanie Rosji od dalszej agresywnej polityki wobec swoich sąsiadów i stworzenie architektury bezpieczeństwa w Europie pozwalającej na odbudowę Ukrainy. Rozmawialiśmy także o przyszłości Białorusi, coraz bardziej podporządkowanej Moskwie. Konferencję zakończyliśmy debatą na temat integracji Ukrainy z NATO i UE. Podkreślana była waga finansowej, technologicznej i politycznej pomocy, niezbędnej do integracji Kijowa z zachodnimi partnerami. Dostrzeżono także poważne wyzwania dla procesu integracji wynikające z wojny, rosnącej popularności na Zachodzie polityków, co najmniej sceptycznie nastawionych do członkostwa Ukrainy w UE i NATO i pogarszających się nastrojów ukraińskiego społeczeństwa.
Kolegium Europy Wschodniej zorganizował stół wspólnie z niemieckimi fundacjami Austausch i Zentrum Liberale Moderne przy wsparciu Heinrich Böll Stiftung, Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz miasta Wrocław.
