Litewski Instytut Kultury i Kolegium Europy Wschodniej zapraszają na prezentację klasyki literatury litewskiej Wileński poker autorstwa Ričardasa Gavelisa. Udział w rozmowie wezmą publicysta Wojciech Stanisławskii Jūratė Čerškutė, literaturoznawczyni, „gaveliolożka” związana z Uniwersytetem Warszawskim. Spotkanie w Bibliotece na Koszykowej 12 listopada o godzinie 19:00 poprowadzi Dominik Wilczewski, redaktor Przeglądu Bałtyckiego i analityk Instytut Europy Środkowej.
Powieść Wileński poker w tłumaczeniu Kamila Peceli ukazała się nakładem Kolegium Europy Wschodniej.
O książce
Wileński poker Ričardasa Gavelisa jest książką przełomową w literaturze litewskiej i zarazem książką silnie związaną z przełomem w kulturze i społeczeństwie litewskim, jaki dokonał się w latach osiemdziesiątych. Autor odważnie poruszał w niej tematy i problemy, o których dotychczas milczano – te zabronione przez władze radzieckie, ale i te uważane za tabu przez samych Litwinów. Dlatego mogła się ona ukazać dopiero w 1989 roku – wcześniej podzielony na fragmenty rękopis autor rozdzielił między znajomych. Przezorność ta była uzasadniona – jednoznaczny i niebywale silny wydźwięk antysowiecki powieści mógł przesądzić o losie nie tylko autora, ale i tych, którzy przechowywali jej części. Istotne to książki, których boją się władze.
Powieść opowiada o samotnych zmaganiach i poszukiwaniach Vytautasa Vargalysa – dziecięcia wieku, które zdążyło przejść przez wiele kręgów piekła najnowszej historii. Głównego bohatera – Litwina wychowanego przez wybujałe i kontrowersyjne indywidualności, członka litewskiej partyzantki antysowieckiej, więźnia łagrów, wyrzutka społecznego i człowieka z marginesu – czytelnik poznaje jako dojrzałego mężczyznę, pracownika biblioteki w zsowietyzowanym Wilnie lat siedemdziesiątych. Jest on owładnięty ideą, a może nawet paranoiczną manią poszukiwania tych, którzy są odpowiedzialni za nadmiar zła i cierpienia przepełniający jego życie.
Barok wyobraźni Gavelisa koresponduje z barokiem Wilna. Miasto staje się jednym z najważniejszych bohaterów, a może nawet – z czym pewnie zgodziłby się Gavelis – autorem powieści. Wilno jest labiryntem skomplikowanym, pozbawionym centrum (sensu), żyjącym własnym życiem i determinującym życia swoich mieszkańców. Labiryntem do potęgi – przenika się w nim nie tylko kilka miast (Wilno sowieckie, litewskie, polskie, żydowskie), ale i epok. Jest to siedziba zła, jednak równocześnie jest także miastem ukochanym – Wileński poker to poruszająca oda do wspaniałego miasta o bogatym duchu, którego Oni zabijają w swej okrutnej dehumanizacji.
– z posłowia Kamila Peceli
—
Bardzo rekomenduję jedną z najważniejszych powieści XX w. – „Poker wileński” Ričardasa Gavelisa. To dzieło światowego formatu opisuje Wilno lat 70. XX w. Wilno, które rozpoznaję i pamiętam ze swojego dzieciństwa. Jest tam wiwisekcja radzieckiego systemu. To naprawdę bardzo ważna książka…
– Kristina Sabaliauskaitė w wywiadzie dla tygodnika „Przegląd”
O autorze:
Ričardas Gavelis (1950-2002) – litewski pisarz, publicysta i fizyk. W latach 1973 – 1977 pracownik w Instytucie Fizyki Litewskiej Akademii Nauk. Od 1978 pracował dla różnych opiniotwórczych czasopism kulturalnych. Jest autorem wielu opowiadań i powieści, z czego najsławniejsze to Wileński poker, Wileński jazz i przełożone na język polski Wspomnienia młodego człowieka. Określany mianem wybitnego litewskiego postmodernisty, jest jednym z najbardziej intrygujących i kontrowersyjnych twórców litewskich lat dziewięćdziesiątych.
—
Książka do kupienia: http://www.kew.org.pl/produkt/wielenski-poker-ricardas-gavelis/
