Description
Książka Bartłomieja Krzysztana O państwie, którego nie było. Historia Karabachu to głęboka analiza konfliktu o region Karabachu, który leży na styku Europy i Azji, w rejonie Kaukazu, między Morzem Czarnym a Morzem Kaspijskim. Krzysztan w swojej pracy pokazuje, jak ten teren, będący częścią większych rywalizacji między Azerbejdżanem, a Armenią, miał również swoją długą, pełną napięć historię, sięgającą czasów imperiów i państw sprzed upadku ZSRR.
Autor, który jest specjalistą w dziedzinie nauk politycznych i zajmuje się tematyką antropologii polityki oraz pamięci kulturowej, zabiera czytelnika w podróż przez złożone procesy polityczne i etniczne, które kształtują region. W książce Krzysztan nie tylko analizuje aktualne konflikty, ale także bada ich korzenie w odległej przeszłości, odkrywając, jak sąsiedzkie waśnie, ambicje mocarstwowe i rywalizacje o władzę prowadziły do napięć, które dzisiaj wybuchają jako konflikty zbrojne.
Oprócz walorów historycznych, książka ma również wymiar antropologiczny – autor książki stara się przedstawić, jak pamięć historyczna, narracje i tożsamość kształtują postawy i działania ludzi na Kaukazie. Zawężając swój opis do procesów definiujących konflikty etnopolityczne, autor umiejętnie łączy analizę lokalną z bardziej uniwersalnymi mechanizmami i dynamiką międzynarodową.
Autor, jako doświadczony badacz i autor prac naukowych, prezentuje te kwestie z perspektywy politologii i antropologii, oferując czytelnikom zarówno wgląd w region Karabachu, jak i szersze zrozumienie konfliktów, które mają miejsce na całym świecie. Książka ta jest cennym źródłem wiedzy dla osób interesujących się polityką Kaukazu, a także dla tych, którzy chcą zrozumieć, jak lokalne napięcia mogą być częścią szerszego obrazu rywalizacji i współczesnych problemów międzynarodowych.
Nie roszczę sobie pretensji do całościowego opisania świata, do integralnego przedstawienia całej historii Karabachu. Staram się być możliwie najściślejszy, najdokładniejszy oraz skrupulatny i szczegółowy w opisie, niemniej nie uznaję, że możliwa jest pełna reprezentacja. Oddaję więc historię w formie patchworkowej, kolażowej, gdzie choćby przez namiastkę, wspomnienie, krótkie odniesienie dotykam możliwie wszystkich wymiarów polityczności nieistniejącego państwa i wciąż rzeczywistego etnopolitycznego i terytorialnego konfliktu. To także pozór, że nie ma już czego do opowieści o Karabachu dodawać, bo przestał istnieć. Wręcz przeciwnie, to, że Karabach przestał istnieć, sprawia, że powiedzieć można o nim być może więcej, a na pewno inaczej. Stał się więc bytem historycznym, zmienił swoje pozycjonowanie w czasie, stał się bytem historycznym. To, co dotychczas trwało, zawieszone w permanentnym stanie wyjątkowym, paradoksalnie zostało zontologizowane w czasie przeszłym. Musiało go zabraknąć, aby uniwersalnie uznano go za normatywny byt. Karabach był, choć kiedy był, to w istocie był pozbawiony prawa do istnienia. Wewnętrznie istnienie Karabachu przestało opierać się na homeostazie, przestało być opowieścią o odwieczności, pozaczasowości ormiańskiego świata w Karabachu. Nie istnieją jednak przesłanki pozwalające autorytatywnie stwierdzić, że nie ma już jakiejkolwiek możliwości powrotu Karabachu.
Fragment książki
Partner Wydawniczy w ramach Wrocławskiego Programu Wydawniczego:
Wrocławski Instytut Kultury
