Akcesja dziesięciu państw do Unii Europejskiej w 2004 r., największe rozszerzenie w historii UE, nie przypadkiem nazwane „Wielkim Wybuchem” (Big Bang), miało liczne pozytywne konsekwencje dla Europy, wzmacniając jej bezpieczeństwo, potencjał gospodarczy oraz ugruntowując demokrację, rządy prawa i europejskie wartości na kontynencie. Jednak, dzisiaj „Wielki Wybuch” jest często w UE postrzegany jako źródło wielu wyzwań, przed którymi obecnie stoi Unia, takimi jak regres demokracji w niektórych państwach Europy Środkowo-Wschodniej, wysoki poziom korupcji czy wzrost eurosceptycyzmu. W rezultacie, wątpliwości co do sukcesu „Wielkiego Wybuchu” czasami negatywnie wpływają na obecną debatę na temat integracji europejskiej krajów Partnerstwa Wschodniego (Ukraina, Mołdawia, Gruzja) i Bałkanów Zachodnich.
20-ta rocznica akcesji Polski i innych krajów do UE oraz polska prezydencja w UE (pierwsza połowa 2025 r.) stwarzają wyjątkową okazję, aby przypomnieć Polakom zarówno sukcesy, jak i porażki związane z członkostwem w UE, ale także zastanowić się jakie wnioski można wyciągnąć z „Wielkiego Wybuchu” dla obecnego procesu akcesyjnego Bałkanów Zachodnich i Europy Wschodniej. Z pewnością ważne jest zaangażowanie w tę dyskusję naukowców, ale także włączenie w nią obywateli, w tym szczególnie studentów. W przypadku tych ostatnich kluczowe znaczenie ma poszerzenie wiedzy na temat fundamentalnych zmian jakie nastąpiły w szkolnictwie wyższym i instytucjach kultury w Polsce wyniku akcesji do UE oraz jak ważnymi narzędziami integracji są one dzisiaj w relacjach Unii z kandydatami z Bałkanów Zachodnich i Europy Wschodniej.
Właśnie dlatego Kolegium Europy Wschodniej (KEW) razem z kierunkiem Wschodoznawstwo Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza organizują debatę „ Uniwersytet im. Rozszerzenia Unii Europejskiej: Rola edukacji i kultury w procesie integracji europejskiej” poświęconą kluczowej- a często niedocenionej- kwestii roli szkolnictwa wyższego i innych instytucji kultury w rozszerzeniu Unii i budowie wspólnoty europejskiej. Wydarzenie jest realizowane w ramach unijnego projektu „(Re)uniting the East and West: Reflections on the 2004 EU enlargement”” współfinansowanego przez Unię Europejską.
PROGRAM:
12:30-12:40 Powitanie i otwarcie
dr Agnieszka Smólczyńska-Wiechetek, kierowniczka, Wschodoznawstwo, UAM
Adam Balcer, dyrektor programowy, KEW
12:40- 14:15 Debata
Moderacja: Adam Balcer, dyrektor programowy, KEW
Prelegenci:
dr Anastasya Baukova, Wydział historii, Lwowski Narodowy Uniwersytet im. Iwana Franki
dr Magda Lachowicz, wykładowczyni, Wschodoznawstwo, UAM
Prof. UAM dr hab. Łukasz Donaj, Zakład Stosunków Międzynarodowych, UAM
